GÜZEL AHLÂK KİŞİNİN SAADETİNDENDİR

Güzel ahlâk, peygamberler mesleği, meleklerin sıfatı, Allah'ın çok sevdiği hasletlerden biridir. Sevabı büyük, ecri sonsuzdur. Dünyada ve âhirette huzur içinde mutlu olmak istiyor ve ilâhî rızâya erişmenin sonsuz saadetini tatmak istiyorsak, sağlam bir imanla birlikte güzel ahlâk sahibi olmaya da bakmalıyız.
Sevgili Peygamberimiz (s.a.v) hadis-i şeriflerinde şöyle buyurur:
"Güzel ahlâk, kişinin saadetindendir."54
"Güzel ahlâk, Allah'ın razı olduğu en büyük ahlâktır. "55
"Kıyamet gününde mizana konacak şeylerin en ağırı, güzel ahlâktır."56
"Kul güzel ahlâkı sebebiyle gündüzleri oruç tutan, geceleri ibadet edenlerin derecesine ulaşır."57
İyi huylu, dünyada ve âhirette iyiliklere kavuşacaktır. 58
"Bir insan az ibadet etse de güzel ahlâkı sayesinde yüksek dereceye kavuşur."59
Peygamber Efendimiz'e (s.a.v), "Cennete girmeye sebep olan şeylerin başında ne gelir?" diye sorulduğunda,
"Allah'tan korkmak ve iyi huylu olmak"60 buyurdu.
Hz. Peygamber (s.a.v), kudsî hadiste Cenâb-ı Hakk'ın şöyle buyurduğunu nakletmiştir:
"Ben sizin için İslâm dinini seçtim. Bu dine cömertlik ve güzel ahlâktan başkası yakışmaz; öyleyse cömertlik ve güzel ahlâkınız ile ona ikram edin (dinin hakkını verin). "61
Hz. Ali (r.a) diyor ki: "Cenâb-ı Hak güzel ahlâkı kendisiyle sizin aranızda kavuşma vasıtası olarak yarattı. Bir kimsenin Allah'a yakınlık kazanması için güzel ahlâktan biri bile kâfidir."
Bir kimsenin ahlâkı güzel olursa halis dostları çoğalır, düşmanı azalır. Güç işleri kolaylaşır. Kendine kızgın olanlar yumuşar. Onun için Server-i Âlem Efendimiz (s.a.v),
"Güzel huylu olmak ve komşuya iyi davranmak; haneleri mamur, ömrü bereketli yapar"62 buyurmuştur.

Güzel huy; özü doğru, yüzü güleç, sözü tatlı, geçimi kolay, her işi edep üzere olmaktır.
Enes b. Mâlik (r.a) diyor ki: "Kul, çok ibadet edenlerden olmasa bile, güzel ahlâkı sebebiyle cennette en yüksek dereceye ulaşır. Yine kul, çok ibadet edenlerden olsa bile, kötü ahlâkı sebebiyle cehennemde en aşağı dereceye düşer."63
Yahya b. Muâz (k.s) der ki: "Kötü ahlâk çok iyiliklerle de bulunsa faydası yoktur. Fakat güzel ahlâk pek çok kötülük arasında da olsa faydalıdır."64
Cüneyd-i Bağdadî (k.s) şöyle der: "Dört şey vardır ki ilmi az da olsa bunlar insanı Allah indinde ve insanlar arasında en yüksek dereceye çıkarır. Bunlar, hilim, tevazu, cömertlik ve güzel ahlâktır. Bu ahlâklar, imanın kemalindendir." 65
Ahmed b. Hadraveyh (k.s) diyor ki: "İnsanların Allah Teâlâ'ya en yakın olanı, güzel huylara en çok sahip olanıdır."66
Hz. Ömer ise (r.a) şöyle demiştir: "İnsanlığın şerefi aklıyla, asaleti diliyle, şahsiyeti ahlâkıyladır."
Müslümana verilen şeylerin en hayırlısı güzel huydur.

54 Ali el-Mütlakî, Kenzü'l-Ummâl, nr. 5193; Aclûnî, Keşfü'l-Hafâ, nr. 2650.
55 Heysemî, ez-Zevâid, 8/20; Münzirî, et-Tergîb ve't-Terhîb, nr. 3915.
56 Buhârî, Edebü'l-Müfred, nr. 270; Münzirî, et-Tergîb ve't-Terhîb, 3/403; Beyhakî, Şuabü'l-İmân, nr. 8005; Heysemî, Mecmau'z-Zevâid, nr. 12678; Ali el-Miittakî, Kenzü'l-Ummâl, nr. 5161; İbn Hibbân, es-Sahîh, nr. 481; Tebrîzî, Mişkâtü'l-Mesâbih, nr. 5081.
57 Ebû Davud, Edeb, 7; Mâlik, Muvatta', Hüsnü'l-Hulk 1 (nr. 6); Buhârî, Edebü'l-Müfred, nr. 284; Münzirî, et-Tergîb ve't-Terhîb, 3/404; Beyhakî, Şuabü'l-lmân, nr. 7998; Heysemî, Mecmau'z-Zevâid, nr. 12674; Ali el-Müttakî, Kenzü'l-Ummâl, nr. 5147; ibn Hibbân, es-Sahîh, nr. 480; Tebrîzî, Mişkâtü'l-Mesâbih, nr. 5082.
58 Münzirî, et-Tergîb ve't-Terhîb, 3/410.
59 Münzirî, et-Tergîb ve't-Terhîb, 3/404.
60 Tirmizî, Birr, 62 (nr. 2003); Ali el-Müttakî, Kenzü'l-Ummâl, nr. 44071.
61 Heysemî, ez-Zevâid, nr. 12659; Münzirî, et-Tergîb ve't-Terhîb, 3/406; Beyhakî, Şuabü'l-İmân, nr. 10865.
62 Sehâvî, el-Makasıd, nr. 289; Aclûnî, Keşfü'l-Hafâ, nr. 888.
63 Gazâlî, İhya, 2/1439.
64 Gazâlî, İhya, 2/1439; Kimyâ-yı Saadet, s. 385.
65 Gazâlî, İhya, 2/1439.
66 Sülemî, Tabakatü's-Sûfiyye, s. 106.